Strona główna | Mapa serwisu | English version  
Parafia pod wezwaniem Matki Bożej Różańcowej w Jasieńcu Iłżeckim Górnym
Menu Glowne
Dział 1 > Historia parafii > Okolicznosci powstania
OKOLICZNOŚCI POWSTANIA

Jasieniec Iłżecki leży blisko Iłży, stąd tak jak wszystkie ościenne wioski należał do parafii iłżeckiej. Ze względu na odległość od  Iłży, a także dla dobra mieszkańców od 1937 roku czyniono starania o to, by utworzyć tam oddzielną parafię. W 1941 roku ksiądz biskup Jan Kanty Lorek wystosował prośbę do dziekana w Iłży, by do Jasieńca dojeżdżał ksiądz  wikariusz i odprawiał msze św. z nauką w niedziele i święta. W tym celu ksiądz Stanisław Wróbel, który wówczas był wikariuszem w parafii Iłża został oddelegowany do posługi w Jasieńcu i otrzymał  upoważnienie od biskupa do poświęcenia remizy lub domu ludowego dla celów kultu. Po wielu staraniach księdza Wróbla znalazł się w Jasieńcu człowiek, który zechciał przekazać ziemię na rzecz nowopowstającej parafii w Jasieńcu Iłżeckim pod kaplicę lub kościół, a był nim mieszkaniec tej wioski Stanisław Kobylarz. Ksiądz Wróbel korzystając z okazji doprowadził do spisania aktu notarialnego sprzedaży ziemi przez wyżej wspomnianego Stanisława Kobylarza, co nastąpiło 29 sierpnia 1941 roku w Iłży. (numer repertorium 261/1941).W tym czasie do Iłży otrzymuje nominację wysiedlony z Poznania, a przyjęty do diecezji sandomierskiej ksiądz Marian Lewandowski. On to teraz po księdzu Wróblu dojeżdżał do Jasieńca z posługą duszpasterską. Mieszkańcy Jasieńca i okolicznych wsi byli z niego bardzo zadowoleni. Po nim  był ksiądz Stanisław Rodkiewicz, który przebywał w Jasieńcu, zresztą tak jak jego poprzednik bardzo krótko. O to, by w Jasieńcu Iłżeckim tworzono parafię pilnie zabiegał ówczesny proboszcz parafii Iłża ksiądz Wincenty Młodożeniec. W tej sprawie wystosował do Kurii Sandomierskiej dwa kolejne pisma oznajmiając, że ludność Jasieńca i okolicznych wiosek zdecydowała się oddać 1,03 hektara ziemi na nowy kościół, ponadto Kółko Rolnicze w Jasieńcu uchwałą swoją postanowiło swój Dom Ludowy, w którym mieściła się już kaplica zapisać rejentalnie na własność przyszłej parafii w Jasieńcu Iłżeckim do czasu, gdy zostanie zbudowany kościół. W odpowiedzi na pisma księdza proboszcza Młodożeńca biskup sandomierski upoważnił go do załatwienia tej sprawy w sposób urzędowy, na piśmie, co zostało uczynione 22 grudnia 1947 roku. Jednakże ludność Jasieńca i okolic dążyła do tego, by mieć księdza na stałe, dlatego też w 1949 roku dwukrotnie 7 stycznia i 16 grudnia  udały się delegacje mieszkańców Jasieńca i pobliskich wsi do biskupa prosząc o stałego księdza. Ksiądz biskup Jan Kanty Lorek odpowiedział, że też bardzo pragnąłby wyznaczyć kapłana do Jasieńca, ale ze względu na brak księży w diecezji nie może teraz tego uczynić, jednak gdy będzie taka możliwość, to przyśle im kapłana. Stało się to niebawem, bo jeszcze w tym samym roku przybywa z nominacji księdza biskupa ksiądz Stanisław Łapiński do parafii Iłża z rezydencją w Jasieńcu  w celu tworzenia nowej samodzielnej parafii. W 1950 roku dnia 5 czerwca odbyła się pierwsza wizytacja kanoniczna kaplicy w Jasieńcu Iłżeckim. Mieszkańcy Jasieńca i pobliskich wiosek nie poprzestali na tym, ale wciąż pragnęli mieć nie tylko kaplicę, ale kościół. W tym kierunku czyniono wszelkie starania. Zbierano podpisy wśród ludności w tej sprawie. Z Małyszyna Starego podpisało się 46 mieszkańców, z Małyszyna Nowego 45, z Jasieńca Maziarze 55, Jasieńca Górnego 105 osób, z Krzewy 18, z Jasieńca Starego lub Dolnego 62 mieszkańców. Ksiądz dziekan z Iłży Wincenty Młodożeniec  25 lipca 1951 roku napisał prośbę do biskupa w sprawie erygowania oddzielnej parafii w Jasieńcu Iłżeckim. Prośbę swoją motywował następującymi argumentami:

a)stan materialny odpowiedni:

- 3,5 hektara ziemi

- 1hektar i 12 arów z aktu rejentalnego nr 261/41

- 1hektar i 30 arów - tzw. Kowalicha - uchwałą Gromady Jasieniec, a zatwierdzone dwukrotnie przez Prezydium Gminnej Rady Narodowej w Błazinach oddana pod cmentarz grzebalny i ziemia ta jest już rozgraniczona przez powiatowego mierniczego na rzecz parafii Jasieniec.

-1hektar i 12 arów jako darowizna małżonków  Zofii i Józefa Zaborowskich  zamieszkałych w Jasieńcu Iłżeckim, którzy wobec księdza Stanisława Łapińskiego oświadczyli, że przekazują na rzecz kościoła rzymsko - katolickiego obrządku łacińskiego w Jasieńcu w formie darowizny, nie żądając z tego powodu żadnego wynagrodzenia, ale kierując się dobrą intencją przyjścia z pomocą materialną kościołowi w Jasieńcu dwie morgi ziemi ornej.

b) budynki uchwałą 12 mieszkańców Jasieńca Starego jako właścicieli z dnia 3 września 1950 roku,  na mocy której dom ludowy przekazany został na własność parafii bez żadnych zastrzeżeń czy opłat.

c) do parafii  Jasieniec Iłżecki należałyby następujące wioski: Jasieniec Stary, Jasieniec Górny, Jasieniec Maziarze, Marcule - wydzielone z parafii Iłża, Krzewa, Małyszyn Dolny cała wieś, Małyszyn Górny wraz z Gajówką do domów Grzegorza Pietrzyka po jednej stronie drogi, a Jakuba Krasińskiego po drugiej, wioski te wydzielone zostałyby z parafii Mirzec. Ogólnie przyszła parafia Jasieniec liczyłaby 2 tysiące mieszkańców.

d) Istnieją dwie szkoły: jedna siedmioklasowa w Jasieńcu i druga sześcioklasowa w Małyszynie, tak, że na rok 1951/52 przypada 26 godzin religii tygodniowo.

e) Akta kościelne prowadzone są przy kaplicy od 1 marca 1950 roku , z tym że pod koniec roku przesyłane są do parafii Iłża, tam wszywane są do ksiąg kościelnych.

Kończąc swoją motywację ksiądz Wincenty Młodożeniec proboszcz parafii Iłża pisze, że teraz ci ludzie są luźno związani z kościołem natomiast, gdy będzie to samodzielna parafia to parafianie będą jakby scementowani ze swoim duszpasterzem i kościołem. Na wniosek mieszkańców Jasieńca i okolic ksiądz biskup Franciszek Jop wystąpił do Kapituły Katedralnej Sandomierskiej prosząc o opinię w sprawie erygowania nowej samodzielnej parafii w Jasieńcu Iłżeckim
na co Kapituła na zebraniu dnia 13 października 1951 roku wyraziła się pozytywnie tj. za erekcją tej parafii.W dniu 15 października 1951 roku ksiądz biskup Jan Kanty Lorek dekretem erygował parafię w Jasieńcu Iłżeckim pod wezwaniem św. Andrzeja Boboli Męczennika. Treść dekretu erekcyjnego miała następujące brzmienie: 
„1. Ponieważ sprawa duszpasterska wymaga dla dobra wiernych utworzenia w Jasieńcu Iłżeckim nowej samodzielnej parafii, dlatego w myśl kanonu 1428 § 2 erygujemy nową parafię w Iłżeckim Jasieńcu.

2. W myśl kanonu 454 § 5 nowe beneficjum parafialne w Jasieńcu Iłżeckim mieć będzie charakter beneficjum usuwalnego.

3. Kościołowi w Jasieńcu Iłżeckim pod wezwaniem Św. Andrzeja Boboli Męczennika nadajemy tytuł i charakter kościoła parafialnego.

4. Do nowej parafii należeć będą następujące wsie z ich terytoriami i mieszkańcami z parafii Iłża: Jasieniec Górny, Jasieniec Dolny, Nadleśnictwo Marcule.  Z parafii Mirzec: Małyszyn Stary, Małyszyn Nowy i Krzewa z wyjątkiem tzw. „Winkla”. Granicą w Małyszynie Nowym pomiędzy parafią Mirzec i Jasieniec będzie tzw. „Wygon”. Na zachód od Wygonu do Mirca, na wschód do Jasieńca. Powyżej wymienione wsie oddzielamy na zawsze od parafii Iłża i Mirzec.

5. O budynki kościelne, plebańskie i służby kościelne postara się nowa parafia.

6. Cmentarz grzebalny parafialny ma być urządzony przez ogół parafian zgodnie z kanonem 1208.

7. Uposażenie proboszcza stanowić będą ofiary parafialne za posługi duchowne i ziemia beneficjalna.

 8. Dekret ten wchodzi w życie od 1 listopada 1951 roku. 
 Z upoważnienia biskupa 3 października 1951 roku ksiądz Młodożeniec dokonał poświęcenia cmentarza grzebalnego dla kościoła parafialnego w Jasieńcu Iłżeckim, a 9 listopada tego roku poświęcenia dzwonu dla tejże parafii. Ksiądz biskup Jan Kanty Lorek w odpowiedzi na prośbę, upoważnił księdza Łapińskiego proboszcza parafii rzymsko - katolickiej Jasieniec Iłżecki powiatu starachowickiego do podjęcia prawem przewidzianych czynności związanych z urządzeniem księgi wieczystej dla wszystkich nieruchomości kościelnych stanowiących własność kościoła pod wezwaniem św. Andrzeja Boboli w Jasieńcu Iłżeckim na rzecz tego kościoła. Ksiądz Stanisław Łapiński obejmując parafię w Jasieńcu Iłżeckim tak relacjonuje ówczesny stan kościoła i parafii: „Kościół pod wezwaniem św. Andrzeja Boboli, parafii Jasieniec Iłżecki, dekanat iłżecki, powiat Starachowice, województwo kieleckie stanowi kaplica zbudowana z drewna w 1937 roku.  Właściwy kościół murowany jest w projekcie. Obecnie gromadzony jest materiał. Kaplica miała służyć początkowo dla innych celów, lecz wskutek dużej odległości od pobliskich kościołów w 1941 roku mieszkańcy obierają ją jako dom modlitwy - domus Domini. I od tej chwili poczyna ogniskować się tutaj życie religijne. Jednakże w tym czasie wynikły pewne komplikacje, a mianowicie Stanisław Kobylarz, który sprzedał ziemię rzymsko - katolickiej diecezji sandomierskiej obrządku łacińskiego na rzecz kościoła w Jasieńcu Iłżeckim, chciał teraz z tej transakcji się wycofać, stąd przeciwko niemu musiała być prowadzona sprawa w sądzie o eksmisję z dwóch mórg ziemi, które sprzedał. Ksiądz Stanisław Łapiński uzyskał od biskupa pełnomocnictwo w tej sprawie. Sąd Powiatowy w Starachowicach z siedzibą w Iłży  w dniu 13 stycznia 1954 roku  orzekł co następuje: „Usuwa się Stanisława Kobylarza wraz z rzeczami i osobami prawa jego reprezentującymi z działki ziemi o powierzchni dwóch morgów, wchodzącej w skład kolonii, zapisanej w tabeli nadawczej  wsi Jasieniec Iłżecki pod nr 1, położonej w granicach: z zachodu droga, ze wschodu ziemia Jana i Marianny małżeństwa Borcuch, z północy część północna sadu znajdującego się z południowej strony domu mieszkalnego Stanisława Kobylarza i oddaje ją w posiadanie i użytkowanie rzymsko - katolickiej Diecezji Sandomierskiej w Sandomierzu”. Tego samego dnia, na prośbę księdza Łapińskiego komornik sądowy dokonał rozgraniczenia nieruchomości rolnej położonej we wsi Jasieniec Iłżecki, zapisanej w tabeli pod nr 1 i akcie notarialnym Nr 261/1941 stanowiącej własność rzymsko - katolickiej Diecezji Sandomierskiej. Nieruchomość tę rozgranicza się w sposób następujący: „Linie graniczne tej nieruchomości biegną poczynając od punktu położonego przy drodze granicznej w kierunku wschodnim na długości 48,15 m. Następnie w kierunku południowym na długości 234,10 m, w kierunku zachodnim na długości 47,55 m. I wzdłuż drogi polnej na długości 234,10 m. Nieruchomość ta graniczy od strony północnej i południowej z gruntami Kobylarza Stanisława, od strony wschodniej z gruntami Borcucha Jana, a od strony zachodniej z drogą polną. Położenie punktów i linii granicznych nieruchomości uwidocznione jest na planie pomiarowym sporządzonym przez Mierniczego Powiatowego Iłżeckiego Starzyńskiego Bohdana i wpisanym pod Nr 31/50 roku do dziennika zamówień, a stanowiącym istotną część składową niniejszego orzeczenia. Granice nieruchomości utrwalone zostały na gruncie słupami betonowymi”.
na co Kapituła na zebraniu dnia 13 października 1951 roku wyraziła się pozytywnie tj. za erekcją tej parafii.W dniu 15 października 1951 roku ksiądz biskup Jan Kanty Lorek dekretem erygował parafię w Jasieńcu Iłżeckim pod wezwaniem św. Andrzeja Boboli Męczennika. Treść dekretu erekcyjnego miała następujące brzmienie: 
„1. Ponieważ sprawa duszpasterska wymaga dla dobra wiernych utworzenia w Jasieńcu Iłżeckim nowej samodzielnej parafii, dlatego w myśl kanonu 1428 § 2 erygujemy nową parafię w Iłżeckim Jasieńcu.

2. W myśl kanonu 454 § 5 nowe beneficjum parafialne w Jasieńcu Iłżeckim mieć będzie charakter beneficjum usuwalnego.

3. Kościołowi w Jasieńcu Iłżeckim pod wezwaniem Św. Andrzeja Boboli Męczennika nadajemy tytuł i charakter kościoła parafialnego.

4. Do nowej parafii należeć będą następujące wsie z ich terytoriami i mieszkańcami z parafii Iłża: Jasieniec Górny, Jasieniec Dolny, Nadleśnictwo Marcule.  Z parafii Mirzec: Małyszyn Stary, Małyszyn Nowy i Krzewa z wyjątkiem tzw. „Winkla”. Granicą w Małyszynie Nowym pomiędzy parafią Mirzec i Jasieniec będzie tzw. „Wygon”. Na zachód od Wygonu do Mirca, na wschód do Jasieńca. Powyżej wymienione wsie oddzielamy na zawsze od parafii Iłża i Mirzec.

5. O budynki kościelne, plebańskie i służby kościelne postara się nowa parafia.

6. Cmentarz grzebalny parafialny ma być urządzony przez ogół parafian zgodnie z kanonem 1208.

7. Uposażenie proboszcza stanowić będą ofiary parafialne za posługi duchowne i ziemia beneficjalna.

 8. Dekret ten wchodzi w życie od 1 listopada 1951 roku. 
 Z upoważnienia biskupa 3 października 1951 roku ksiądz Młodożeniec dokonał poświęcenia cmentarza grzebalnego dla kościoła parafialnego w Jasieńcu Iłżeckim, a 9 listopada tego roku poświęcenia dzwonu dla tejże parafii. Ksiądz biskup Jan Kanty Lorek w odpowiedzi na prośbę, upoważnił księdza Łapińskiego proboszcza parafii rzymsko - katolickiej Jasieniec Iłżecki powiatu starachowickiego do podjęcia prawem przewidzianych czynności związanych z urządzeniem księgi wieczystej dla wszystkich nieruchomości kościelnych stanowiących własność kościoła pod wezwaniem św. Andrzeja Boboli w Jasieńcu Iłżeckim na rzecz tego kościoła. Ksiądz Stanisław Łapiński obejmując parafię w Jasieńcu Iłżeckim tak relacjonuje ówczesny stan kościoła i parafii: „Kościół pod wezwaniem św. Andrzeja Boboli, parafii Jasieniec Iłżecki, dekanat iłżecki, powiat Starachowice, województwo kieleckie stanowi kaplica zbudowana z drewna w 1937 roku.  Właściwy kościół murowany jest w projekcie. Obecnie gromadzony jest materiał. Kaplica miała służyć początkowo dla innych celów, lecz wskutek dużej odległości od pobliskich kościołów w 1941 roku mieszkańcy obierają ją jako dom modlitwy - domus Domini. I od tej chwili poczyna ogniskować się tutaj życie religijne. Jednakże w tym czasie wynikły pewne komplikacje, a mianowicie Stanisław Kobylarz, który sprzedał ziemię rzymsko - katolickiej diecezji sandomierskiej obrządku łacińskiego na rzecz kościoła w Jasieńcu Iłżeckim, chciał teraz z tej transakcji się wycofać, stąd przeciwko niemu musiała być prowadzona sprawa w sądzie o eksmisję z dwóch mórg ziemi, które sprzedał. Ksiądz Stanisław Łapiński uzyskał od biskupa pełnomocnictwo w tej sprawie. Sąd Powiatowy w Starachowicach z siedzibą w Iłży  w dniu 13 stycznia 1954 roku  orzekł co następuje: „Usuwa się Stanisława Kobylarza wraz z rzeczami i osobami prawa jego reprezentującymi z działki ziemi o powierzchni dwóch morgów, wchodzącej w skład kolonii, zapisanej w tabeli nadawczej  wsi Jasieniec Iłżecki pod nr 1, położonej w granicach: z zachodu droga, ze wschodu ziemia Jana i Marianny małżeństwa Borcuch, z północy część północna sadu znajdującego się z południowej strony domu mieszkalnego Stanisława Kobylarza i oddaje ją w posiadanie i użytkowanie rzymsko - katolickiej Diecezji Sandomierskiej w Sandomierzu”. Tego samego dnia, na prośbę księdza Łapińskiego komornik sądowy dokonał rozgraniczenia nieruchomości rolnej położonej we wsi Jasieniec Iłżecki, zapisanej w tabeli pod nr 1 i akcie notarialnym Nr 261/1941 stanowiącej własność rzymsko - katolickiej Diecezji Sandomierskiej. Nieruchomość tę rozgranicza się w sposób następujący: „Linie graniczne tej nieruchomości biegną poczynając od punktu położonego przy drodze granicznej w kierunku wschodnim na długości 48,15 m. Następnie w kierunku południowym na długości 234,10 m, w kierunku zachodnim na długości 47,55 m. I wzdłuż drogi polnej na długości 234,10 m. Nieruchomość ta graniczy od strony północnej i południowej z gruntami Kobylarza Stanisława, od strony wschodniej z gruntami Borcucha Jana, a od strony zachodniej z drogą polną. Położenie punktów i linii granicznych nieruchomości uwidocznione jest na planie pomiarowym sporządzonym przez Mierniczego Powiatowego Iłżeckiego Starzyńskiego Bohdana i wpisanym pod Nr 31/50 roku do dziennika zamówień, a stanowiącym istotną część składową niniejszego orzeczenia. Granice nieruchomości utrwalone zostały na gruncie słupami betonowymi”.
Po to, by być zupełnie przekonanym, o tym, że mieszkańcy Jasieńca i pobliskich wiosek chcą współtworzyć nową parafię, ksiądz Biskup zlecił księdzu Młodożeńcowi przeprowadzić plebiscyt wśród ludności wiosek mających należeć do nowej parafii Jasieniec Iłżecki, który odbył się 3 października 1951 roku. Wyniki plebiscytu były zadawalające, a mianowicie: mieszkańcy wszystkich części Jasieńca, z wyjątkiem kilku osób chcą należeć do nowej parafii, Nadleśnictwa Marcule także, ludzie z wioski Krzewa oprócz jednego i z wyjątkiem tzw. Winkla, tj. 6 domów, które należą do wsi Krzewa, ale oddalone są o 2 km od właściwej wioski i przylegają do Tychowa Nowego, należącego do parafii Mirzec, też opowiedzieli się za przyłączeniem ich do nowej parafii Jasieniec, mieszkańcy Małyszyna Nowego pragną także należeć do nowej parafii od tzw. Wygonu, łącznie ze szkołą podstawową w Małyszynie, natomiast Małyszyn Stary z wyjątkiem jednego chce .
Zapraszam ponownie.